TRẢI NGHIỆM “LỄ HẾT CHÁ” CỦA NGƯỜI THÁI TRẮNG MỘC CHÂU, SƠN LA TẠI BẢO TÀNG TỈNH SƠN LA

Nhằm quảng bá, giới thiệu, lưu giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của các dân tộc tỉnh Sơn La, ngày 28/11/2021, Bảo tàng tỉnh Sơn La tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm “Lễ Hết Chá của người Thái trắng Bản Áng, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu” với sự tham gia của đông đảo nhân dân, học sinh và lực lượng vũ trang trên địa bàn thành phố.

   Cộng đồng dân tộc Thái trắng ở bản Áng, xã Đông Sang còn bảo tồn được đậm nét văn hóa truyền thống, đặc biệt lưu giữ được Lễ hội Hết Chá, một trong những nghi lễ độc đáo và mang tính cộng đồng cao.

   Lễ hội Hết Chá được hình thành từ việc các Thầy cúng (Mọ Mun) cũng vừa là những người bốc thuốc nam, đã cúng khỏi bệnh cho những người ốm, thầy cúng nhận họ làm con nuôi. Hàng năm, thầy cúng tổ chức lễ hội Hết Chá chính là lễ tạ ơn của những người được thầy mo chữa cho khỏi bệnh, lễ tạ ơn trời đất, tổ tiên, thần linh đã giúp cho con người sống ở trần gian duy trì được cuộc sống, đoàn kết xây dựng bản làng, mưa thuận gió hòa để mùa màng bội thu. Đồng thời Lễ hội Hết Chá còn mang tính nhân văn, nét đẹp văn hoá góp phần thúc đẩy và làm giàu cho bản sắc văn hoá của các dân tộc ở Mộc Châu.

   Ông Phạm văn Tuấn - Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh cho biết hoạt động trải nghiệm “Lễ Hết Chá của người Thái trắng Mộc Châu” nhằm thúc đẩy  quảng bá, giới thiệu, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc Thái nói riêng, góp phần tôn vinh giá trị văn hóa tốt đẹp của các dân tộc Việt Nam nói chung. 

Mọ mun tiến hành nghi lễ

   Đến với Lễ hội Hết Chá du khách được hoà mình vào không gian văn hóa truyền thống của lễ hội thông qua lễ cúng và các trò diễn dân gian mang tính nhân văn, dí dỏm, có tính giáo dục cao như: Trò trâu tập cày, Trò đi bắt cá; hái măng, câu cá, nấu canh trứng…Với vai diễn hài hước, dí dỏm của nghệ nhân đã tạo tiếng cười sảng khoái cho những người tham dự lễ hội.

   Sau mỗi trò diễn, với nền nhạc của các loại nhạc cụ dân tộc như: trống, chiêng, chũm chọe, các loại ống tre tạo nên sự rộn ràng, hào hứng, say sưa cho những người tham gia vào những điệu xòe chá.

Nghệ nhân vỗ ống nứa (tăng bu) xuống ván gỗ tạo nhịp điệu chođiệu xoè chá

   Tại chương trình trải nghiệm, nhân dân và bạn bè thập phương còn được tham gia các hoạt động văn hóa như múa sạp, múa xòe, làm các con vật treo trang trí cây xẳng chá, sâu vòng và các trò chơi dân gian như ném còn, tó má lẹ, chơi chuyền, hoạt động tô tượng và đặc biệt là cùng trải nghiệm chế biến và thưởng thức ẩm thực của đồng bào dân tộc Thái ở Sơn La.

Các chiến sỹ học cách đan các con vật treo trang trí trên cây Xẳng chá

Du khách được trải nghiệm chế biến và thưởng thức món “pa pỉnh tộp”, “nhứa pho” của đồng bào dân tộc Thái ở Sơn La.

   Trải nghiệm “Lễ Hết Chá của người Thái trắng Mộc Châu” cũng là hoạt động ý nghĩa, thiết thực, nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm Ngày di sản văn hóa Việt Nam 23/11, chào mừng Hội nghị văn hóa toàn quốc vừa diễn ra tại Hà Nội.

   Chiến sỹ Lèo Quốc Khánh - Trung đoàn 754, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Sơn La chia sẻ “Em cảm thấy rất vui và vinh dự khi được cử hỗ trợ, tham gia các hoạt động trải nghiệm. bản thân em thấy tự hào là người dân tộc Thái có dịp giới thiệu bản sắc văn hóa của chính dân tộc mình đến với du khách”.

   Hoạt động giáo dục trải nghiệm đã thành công tốt đẹp, thu hút gần 500 du khách, nhân dân, học sinh và lực lượng tân binh tham gia, góp phần nâng cao ý thức của cộng đồng về nâng niu, trân trọng những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, giữ gìn di sản văn hóa hết sức quý giá của dân tộc một cách bền vững, phục vụ cho phát triển du lịch, góp phần phát triển kinh tế tại địa phương.

                                                            Người viết

Cầm Thị May, Phòng GD-TT