Đường dây nóng: 0212.3850221

BẢO TÀNG SƠN LA VỚI CHƯƠNG TRÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ DI SẢN VĂN HOÁ

Cập nhật: 06:03:57 28 / 02 / 2024
Lượt xem: 3130

BẢO TÀNG SƠN LA VỚI CHƯƠNG TRÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ DI SẢN VĂN HOÁ

Tính đến năm 2023, Bảo tàng tỉnh Sơn La đang lưu giữ, bảo quản và trưng bày hơn 24 ngàn tư liệu, hiện vật. Trong đó, có nhiều bộ sưu tập quý như: Trống đồng, cổ vật, sách chữ Thái cổ, Dao cổ, trang phục và sản phẩm nghề thủ công truyền thống các dân tộc…

Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2026/QĐ-TTg ngày 02/12/2021 về việc phê duyệt Chương trình số hóa Di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2023-2030. Giao Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch ban hành Kế hoạch và hướng dẫn các tỉnh triển khai thực hiện. Uỷ ban nhân dân tỉnh Sơn La ban hành Kế hoạch số 54/KH-UBND ngày 23/4/2023 triển khai Chương trình chuyển đổi số di sản văn hoá Việt Nam giai đoạn 2023-2030 trên địa bàn tỉnh Sơn La và giao Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tham mưu tổ chức thực hiện.

Tuy nhiên, công tác số hoá di sản văn hoá của tỉnh Sơn La đã được thực hiện từ 10 năm trước. Năm 2012, Uỷ ban nhân dân tỉnh Sơn La ban hành Quyết định số 587/QĐ-UBND ngày 27/3/2012 về việc phê duyệt Đề án “Bảo quản, dịch thuật, khai thác, phát huy di sản văn hóa  sách chữ Thái cổ tỉnh Sơn La giai đoạn 2012 - 2014”. Đề án được thực hiện ở cả Thư viện tỉnh và Bảo tàng tỉnh, với nguồn ngân sách tỉnh và nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia về văn hoá của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cấp kéo dài từ năm 2011 đến hết năm 2015. Đề án hoàn thành đã cơ bản thực hiện được mục tiêu đề ra với đó là: Đánh giá chính xác thực trạng vốn di sản văn hóa phi vật thể là sách viết bằng chữ Thái cổ hiện đang được lưu giữ tại Thư viện tỉnh, Bảo tàng tỉnh; Số hoá, lập ngân hàng dữ liệu số, bảo tồn được một bước về kho tàng di sản văn hóa đồ sộ của dân tộc Thái, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc; Khai thác được đầy đủ lượng thông tin đã ghi ở trong sách nhằm đáp ứng các yêu cầu nghiên cứu, tìm hiểu cũng như phổ biến các giá trị tinh hoa văn hóa dân tộc do ông cha để lại (những nội dung cuốn sách được dịch); Tạo ra tiền đề quan trọng để thành lập Ngân hàng dữ liệu văn hóa phi vật thể ở địa phương Sơn La; Lập hồ sơ khoa học và Chữ cổ dân tộc Thái tỉnh Sơn La đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Thực hiện được các nội dung chính của đề án: Kiểm kê, lược dịch và phân loại: số lượng, chủng loại và chất lượng sách chữ Thái cổ, hiện có trong 02 kho (Thư viện tỉnh và Bảo tàng tỉnh); Dịch thuật: từ chữ Thái cổ sang chữ Thái thông dụng hiện nay và dịch sang chữ quốc ngữ. Biên tập, khảo cứu, hiệu đính, chỉnh lý các bản dịch. Nhập phần dịch chữ Thái thông dụng hiện nay theo phông chữ Thái trên vi tính và nhập phần chữ quốc ngữ vào máy vi tính; Xây dựng ngân hàng dữ liệu: Scan, số hóa, cập nhật cơ sở dữ liệu nhằm lưu trữ, bảo quản, khai thác, phát huy sách chữ Thái cổ đã có ở Thư viện tỉnh và Bảo tàng tỉnh; Mua sắm một số trang thiết bị cho Thư viện tỉnh: máy Scan, máy vi tính.

Kết quả cụ thể tại Bảo tàng tỉnh: Kiểm kê, phân loại, đếm số trang và đo kích thước sách: Tổng số 1.099 cuốn; Lược thuật: 527 cuốn sách (số sách chưa được lược thuật); Xây dựng ngân hàng dữ liệu số: Chuyển đổi thông tin; Số hóa thông tin; Nhập dữ liệu có cấu trúc; Mã hoá dữ liệu ... sách chữ Thái cổ: 48.364 trang; Dịch thuật: 156 cuốn sách (Dịch từ chữ Thái cổ sang chữ Thái thông dụng hiện nay và dịch sang chữ quốc ngữ. Biên tập, khảo cứu, hiệu đính, chỉnh lý các bản dịch. Nhập phần dịch chữ Thái thông dụng hiện nay theo phông chữ Thái  trên vi tính và nhập phần chữ quốc ngữ vào máy vi tính).

Sau khi thực hiện xong đề án, để tiếp tục thực hiện các nội dung còn lại của sách chữ Thái cổ đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh. Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tiếp tục tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 74/KH-UBND ngày 17/5/2016 về Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Sách chữ Thái cổ tỉnh Sơn La giai đoạn 2017- 2019. Kế hoạch này thực hiện tại Bảo tàng Sơn La với kết quả như sau: Xây dựng ngân hàng dữ liệu số: Chuyển đổi thông tin; Số hóa thông tin; Nhập dữ liệu có cấu trúc; Mã hoá dữ liệu ... sách chữ Thái cổ: 24.522 trang; Mua sắm 01 phần mềm quản lý tư liệu, hiện vật.

Từ năm 2021, Bảo tàng tỉnh Sơn La tiếp tục thực hiện công tác số hoá tư liệu, hiện vật tại Bảo tàng, cụ thể: toàn bộ hồ sơ di tích đã được xếp hạng các cấp (63 di tích); gần 3.000 phim ảnh. Đặc biệt là năm 2020 -2021, thực hiện đề tài khoa học cấp tỉnh “Bảo tồn và phát huy giá trị khảo cổ vùng lòng hồ thuỷ điện Hoà Bình (trên địa bàn tỉnh Sơn La)” đã số hoá 12 tập phim tư liệu về công cuộc di dân nhường đất cho vùng lòng hồ thuỷ điện Hoà Bình trên đất Sơn La.

Bảo tàng đã thành lập Ban quản trị phần mềm quản lý tư liệu, hiện vật; Tổ xây dựng Bộ thuật từ để phục vụ cho công tác quản lý dữ liệu số, nhập liệu, tra cứu thông tin tư liệu, hiện vật.

Công nghệ số được áp dụng vào các nhiệm vụ của Bảo tàng như: Thiết kế maket các cuộc trưng bày triển lãm, chuyên đề; gắn mã QR để thuận tiện cho việc tra cứu thông tin giới thiệu về các cuộc triển lãm, di tích…

Phối hợp với Trường Đại học công nghệ Thông tin và Truyền thông thuộc Đại học Thái Nguyên xây dựng công nghệ tham quan ảo (VR) di tích Nhà tù Sơn La (đề tài sẽ được hoàn thành và nghiệm thu cuối năm 2023).

Trong quá trình thực hiện, Bảo tàng tỉnh Sơn La đã gặp một số khó khăn trong công tác số hoá, chuyển đổi số như: Thiếu trang thiết bị, nhân lực chưa được đào tạo, tập huấn; công tác kiểm kê, bảo quản chưa đảm bảo cho nhiệm vụ số hoá; thông tin của tư liệu, hiện vật chưa đầy đủ dẫn đến hạn chế cho việc cập nhật dữ liệu, xây dựng ngân hàng số; Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch chưa ban hành được nền tảng số chung để các tỉnh cập nhật thông tin về di sản văn hoá; Do đặc thù của tư liệu, hiện vật Bảo tàng về đảm bảo độ an toàn thông tin cao nên phải hạn chế thông tin chạy trên nền tảng số; Các căn cứ về định mức, kinh phí cho việc xây dựng không gian, tham quan ảo chưa có nên rất khó khăn cho việc xây dựng nhiệm vụ và dự toán kinh phí.

Trong thời gian tới, Bảo tàng Sơn La sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số di sản văn hoá theo Kế hoạch của Uỷ ban nhân dân tỉnh, giai đoạn 2023-2030, với các nhiệm vụ và giải pháp cụ thể như sau:

Một là, đề xuất nhiệm vụ hàng năm, dự toán kinh phí trình Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch thẩm định để đảm bảo thực hiện hiệu quả. Quan tâm đề xuất mua sắm trang thiết bị, phần mềm để phục vụ tốt cho nhiệm vụ số hoá, cập nhật dữ liệu, chạy trên nền tảng số di sản văn hoá.

Hai là, tiến hành số hoá, nhập liệu dần dần, tránh ồ ạt, đảm bảo độ an toàn đối với các di sản theo quy định. Trong đó, ưu tiên công tác số hoá, nhập liệu, xây dựng ngân hàng dữ liệu số những tư liệu, hiện vật giấy, phim, ảnh, đặc biệt là sách chữ Thái cổ, Dao cổ để tránh việc khai thác trực tiếp các tư liệu hiện vật này, hạn chế đến mức thấp nhất sự xuống cấp của tư liệu, hiện vật.

Ba là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; cử viên chức tham gia các lớp tập huấn, phối hợp với các đơn vị tư vấn về công nghệ thông tin để đào tạo viên chức thực hiện nhiệm vụ số hoá, chuyển đổi số di sản văn hoá.

Bốn là, rà soát, bổ sung thông tin; kiểm kê, sắp xếp tư liệu, hiện vật trong kho cơ sở để thuận lợi, hiệu quả cho công tác nhập liệu, lập ngân hàng dữ liệu số; đối với tư liệu, hiện vật mới sưu tầm, yêu cầu thực hiện luôn việc số hoá, cập nhật dữ liệu, thông tin cho tư liệu, hiện vật, tránh việc làm lại.

Năm là, thực hiện số hoá, chuyển đổi số, thăm quan ảo, thuyết minh tự động cho các di tích, phòng trưng bày tại bảo tàng để phục vụ rộng rãi du khách, học sinh đến thăm quan nhằm phát huy hiệu quả giá trị di sản văn hoá, cũng như các nhiệm vụ về giáo dục di sản.

Với việc đánh giá chi tiết thực trạng tư liệu, hiện vật, trang thiết bị, nguồn nhân lực của Bảo tàng Sơn La; khắc phục khó khăn; sự quan tâm của các cấp, ngành, phối hợp của các cơ quan, đơn vị, đơn vị sẽ tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ được giao trong chương trình chuyển đổi số di sản văn hoá tỉnh Sơn La.

 

 


Các tin khác:

Thống Báo

Liên Kết Website

Video - Sự Kiện

Không có video - Upload lại link

Thống Kê

Hôm nay : 176
Hôm qua : 196
Tháng này : 1404
Tổng truy cập : 3937798
Đang trực tuyến : 3